Hommel en bloembiologie.

Een steenhommel of bombus lapidarius. 

Een grote harige bij.

Bij het opstaan vanmorgen zag ik hem net op tijd. 

Blootvoets een hommel verpletteren...niet echt een leuke manier om de dag te beginnen.

 

Ik heb hem buitengezet en hij vloog de vrijheid tegemoet, op die typisch hommelige manier. Dat vliegen  

van de hommel houdt me al lang bezig, als kind kreeg ik enkel een schouderophalen als antwoord van de mensen die het volgens mij toch moesten weten. 

Dat vliegen van hommels vind ik nog steeds een mysterie, zelfs met de uitleg hierover op wiki, die ik hieronder overneem.

'Een hommel heeft een groot lichaam, maar relatief kleine vleugeltjes. Met de wetten van de aerodynamica kon men lange tijd niet verklaren dat een hommel kan vliegen. Na onderzoek is gebleken dat hommels een trucje hebben waardoor ze toch kunnen opstijgen. Door de op- en neergaande beweging van de vleugels ontstaan luchtwervelingen die zorgen voor een opwaartse kracht waardoor de hommel, hoewel hij eigenlijk te zwaar is, toch kan vliegen. Dit fenomeen waarbij hommels extra energie halen uit de manier waarop de vleugels bewegen, wordt in de aerodynamica diepgaand bestudeerd om er voordeel uit te halen.'

Veel mensen haten bijen en wespen en vliegende insecten in het algemeen. Toch zouden volgens Darwin bloemen niet zo formidabel zijn mochten die beestjes er niet zijn geweest.

'Hommels en bijen zien kleuren anders dan de mens. Ze zien geen rode kleuren, maar wel de kleuren in het ultraviolette deel van het licht (UV-licht). Veelal weerkaatsen de zogenaamde honingmerken in bloemen UV-licht, waardoor ze voor hommels goed zichtbaar zijn.'

'Het viel Darwin op dat bloemen van planten die werden bestoven door de wind vaak lang niet zulke mooie kleuren hadden als bloemen die door insecten werden bezocht. Zo'n kleurige bloem valt extra goed op ten opzichte van z'n groene omgeving. Bloemen hebben vaak ook nog een honingmerk, een kleurmerk dat ook nog eens ( voor ons onzichtbaar) ultraviolet licht (= UV) reflecteert. De meeste insecten kunnen UV waarnemen, en worden via dat honingmerk direct naar de 'nectarbronnen' van de plant geleid. De foto hierboven laat een fraaie zonnebloem zien met een hommel. Op de foto hieronder is een malvabloem te zien met een duidelijk honingmerk dat het insect naar het centrum van de bloem leidt. Daar pikt hij onbewust het stuifmeel (mannelijke zaadcellen) van de meeldraden op voor een andere bloem, of brengt het meegebrachte stuifmeel in contact met de stempel, het vrouwelijk deel van de bloem zodat de plant bevrucht wordt. Volgens Darwin zouden zonder insecten kleurige bloemen nooit zijn ontstaan. Het is een vorm van gezamenlijke evolutie van insect en plant. Evolutiebiologen noemen dat 'co-evolutie'. In Nederland wordt deze tak van de biologie ook wel 'bloembiologie' genoemd.'

Darwin in The Origin of Species: ''Hence we may conclude that if insects had 

not been developed, our plants would not have beautiful flowers''.

Geluksklaver en lenteklokjes

Deze geluksklaver ontwaakt telkenjare opnieuw en komt dan gezwind bovengronds in onze grote pot uit terracotta. Uit de knolletjes komen vlezige rode stengeltjes die zich een weg banen naar het lentelicht. Na een paar dagen ontrollen de blaadjes zich aan de top van de stengels. Als het dag wordt ontvouwen de vier deelblaadjes zich, om 's avonds weer op zichzelf te plooien. Voorwaar een vrolijkmakende telg van het plantengeslacht oxalis.

Dit knolgewasje heeft echter niets te maken met de klaversoort van onze zoektochten naar het zeldzame klavertjevier. De witte klaver, de trifolium,(wat wil zeggen drieblad) plant zich immers voort door middel van zaden en vormt geen knolletjes of bolletjes. Heel zelden is er bij witte klaver een afwijkend klaverblad, met vier deelblaadjes, dus eigenlijk een quadrifolium. En heel heel zelden zijn er ook eens vijf of meer. Iedereen heeft wellicht ooit wel eens gezocht in de velden of langs bermen naar dat zeldzame klavertjevier, omdat het vinden ervan geluk zou brengen. De vier deelblaadjes staan vanouds voor hoop, vertrouwen, liefde en geluk.

Deze gecultiveerde geluksklaver in de pot lijkt er goed op, op de klavertjevieren van de velden en de weiden. Oxalis is een plantje dat goed gedijt binnenshuis, en daarom brengt men het al een hele poos op de markt. Mensen halen graag een plantje in huis dat staat voor geluk en voorspoed.

'De commerce' is heel vindingrijk. 

Zo vond ik onlangs ook het lenteklokje in een tuincentrum. Sneeuwklokjes zijn erg 'in' de laatste jaren, nu voert men dus ook het lenteklokje ten tonele, dat er inderdaad goed op lijkt, maar dat bloeit van april tot juni. Erg mooi, met de naam 'Summer Twinkle'. Zomers gefonkel verzekerd.

Pica pica en pica

Na de overdaad van stralend blauwe luchten deed het goed om vanmorgen weer eens wolken te zien. Ook al zagen ze er nogal dreigend uit. 

De ekster zit er omzeggens elke morgen, in de top van die hoge boom. ( met even inzoomen ontdek je hem wel) Het moet heerlijk zijn daar op uitkijk te zitten, alles te kunnen overzien. Binnenkort zal hij er samen met zijn vrouwtje een nest bouwen, in de vork van een van de hoogste takken, net als de vorige jaren. 
Jammer genoeg maakt het eksterpaar ook veel lawaai, het gekras en gekraai horen we de laatste weken al voor de wekker afloopt.

Zijn wetenschappelijke naam: 'pica pica' heb ik altijd leuk gevonden. Ook zijn gescharrel, dat me doet denken aan dat van een kip. Het is een omnivoor. Daarin lijkt hij dan weer op de mens.
Pica, de term die men gebruikt voor de afwijking waarbij mensen allerlei spulletjes gaan eten, die  in principe 'oneetbaar' zijn en doorgaans niet verondersteld worden gegeten te worden, omdat dat ongezond of onwelgevoeglijk is, is afgeleid van de pica pica. Omdat een ekster omzeggens alles eet. Iedereen kent de verhalen over eksters die blinkende voorwerpen 'pikken' en 'stelen'. Nieuwsgierig als ze zijn, gaan ze stukjes metaal en glinsterende steentjes oppikken en 'ontvoeren' naar hun nest. Opeten doen ze die echter niet, ze vertonen zelf geen pica.

Eenjarige in volle ornaat in februari.

Erigeron. Ook 'Mexicaans margrietje' genoemd.
Bloeit lustig vanaf het voorjaar tot het vriest.
Deze winter laat dat vriesweer het afweten, op ons terras bloeien de kleine lieve bloempjes dan ook  lustig door.